Hugues II du Puiset confirme l'accord conclu entre Marmoutier et St-Martin-des-Champs, relatif à la terre d'Oustreville et au cimetière du Puiset ; il maintient à St-Martin la jouissance d'un marché sur dix au Puiset, concédée aux moines par Ebrard III ; il fixe les dates et réserve les droits sur les transactions faites par ses bourgeois. Mesures sévères prises contre les déserteurs et réglementation du droit de gîte militaire.

  • A Original perdu.
  • B Copie de 1118, Bibl. nat. de Fr., ms. lat. 10977, Liber Testamentorum, fol. 25, nº 56.
  • a (partiellement) Ad. de Dion, Le Puiset au XIe et au XIIe siècle, p. 45.
  • b Recueil des chartes et documents de l’abbaye de Saint-Martin des Champs, monastère parisien, éd. Joseph Depoin, Ligugé, 1913-1921.
D'après b.

Notum sit tam presentibus quam futuris quod ego [Hugo]a de Puteacio pro anima patrismei domni Hugonis247 et Ebrardi158 fratris mei et mea, causa etiam auferende discordie que inter monachos Majoris Monasterii et monachos Sti Martini de Campis diu extiterat, de parrochia Puteacensi, assensu fratrum meorum Walebanni et Rodulfi254, concedo monachis Sti Martini de Campis decimum mercatum de Puteacio, sicut antea donaverat frater meus Ebrardus, scilicet mercatum , et , et , et episcopi, et  ; ita etiam ut liceat monachis commendare mercatum cui voluerint, ut absque aliqua reclamatione in perpetuum ita possideant. Concedo etiam quod si aliquis de beneficiis vel casamentis meis aliquid eis dedit, vel vendidit, absque alia redemptione ex nostra parte, jure perpetuo teneant.

Addo etiam quod liceat eis edificare burgum in terra nostra quam donavit eis Gilduinus filius Raimbaldi255, et consuetudines ejusdem burgi ita absolute eis concedo, ut sicut habeo burgum meum, et burgenses meos quietos, ita habeant suos. Excepto quod in dominio meo retinui, quod si aliquis meus burgensis in burgo eorum emerit vel vendiderit, theloneum ab illo habebo ; et si burgensis eorum de burgensibus meis, vel in mercato, vel extra mercatum, emerit vel vendiderit, similiter theloneum ab illo habebo. A quocunque autem burgensis eorum in mercato, in die mercati, emerit vel vendiderit, similiter ab illo habebo.

Quod si extraneus aliquis, habens annonam in terra monachorum, et in die mercati, testimonium in mercato portaverit et vendiderit, habebo sextariacum. Si vero burgensis meus, causa diffugii256 in terra eorum panem vel vinum aut carnem comportaverit, dicet serviens meus monachis vel servienti eorum ut auferat de terra sua necessaria illa. Si autem libere accipiet serviens meus, vel si forte acciderit quod servus meus in terra mea non inveniat eumdem panem, vel vinum aut carnem, et in terra eorum invenerit, dabit vadimonium quod eque valeat, et si necesse fuerit, expectabit usque ad duodecim dies ; ex illo autem non respondebit ei de vadimonio suo.

Quod si forte, aliqua necessitate, congregavero multitudinem militum, qui in terra mea non possint habere hospicia, licencia monachorum vel servientis eorum, accipient competenter in terra eorum hospitia.

De terra etiam Australisville253b quam dederunt eis monachi Majoris monasterii promitto me eis advocatum et defensorem fore, adversus omnes calumpniatores, sicut ante fui, vel futurus eram monachis de Puteacio. Quam terram concessit eis Rainaldus Chanardus, de cujus beneficio erat, sicut antea concesserat monachis Puteacensibus, et filius ejus Haimericus ; ita tamen ut, omni anno, pro ea habiturus sit censum trium solidorum , nec umquam pro eo de terra illa, aliquam justiciam facient, nisi tantum si censum non reddiderint, termino constituto. Si vero non reddiderint, lege competenti emendabunt, ac terram in perpetuum possidebunt. Condiximus et concessimus, sicut inter monachos conventio fuit, quod licebit parrochianis Puteacensibus, si voluerint, deferri corpora eorum ad sepeliendum, in æcclesiam de Hienvilla, et si quid pro animabus suis dederint, ejusdem æcclesiæ erit. Servis vero Regis nunquam licebit sepeliri, nisi ad æcclesiam de Hienvilla6.

Hujus doni vel concessionis testes affuerunt hi quorum nomina subnotavimus ; Rainaldus Chanardus, Haimericus ejus filius41 ; Albertus dapifer ; Hugo prepositus, Rodulfus frater ejus ; Guntardus de Charmoto ; Warinus Brito ; Rodulfus Bechan, Wiboldus, Christianus frater Gilduini Pictavinus, Albertus Foardus, Girogius camerarius, Landricus panetarius, Hugo cocus ; Stephanus-serviens ; Fulcherius frater Isembardi ; Frogerius, Gaufridus filius Gaufridi camerarii ; Walterus Raimbaldi : Rainaldus Dos ; Giraldus Clavellus ; Walterius Amissus ; Willelmus Brito.