Confirmation par Gilbert II (Girbert), évêque de Paris, des lettres de son prédécesseur Galon au sujet du don de la terre d'Aulnay par Galeran de Villepreux et Robert de Meulan.

  • A Original Arch. nat., LL 875, nº 2 (détérioré).
  • B Copie de 1129, Bibl. nat. de Fr., ms. lat. 10977, Liber Testamentorum, fol. 71, nº 108.
  • C Copie du xiie s., Bibl. nat. de Fr., ms. lat. 10977, Liber Testamentorum, fol. 50, nº 112 (incomplète des souscriptions).
  • D Copie de 1209, Arch. nat., LL 1351, fol. 38', coll. et complétée d'après A, où pendaient autrefois trois sceaux sur fils de chanvre, dont il restait le sceau de l'évêque, très fruste, et celui du prieur, avec la légende : SIGILLUM SANCTI MARTINI DE CAMPIS.
  • E Copie du xiiie s., Charlularium episcopi Parisiensis, ms. lat. 5526, fol. 27-28, d'après B.
  • F Copie du xive siècle, Arch. nat., LL 8, fol. 66.
  • G Copie de 1418, Arch. nat., LL 1358, fol. 33'.
  • H Copie du xve siècle, Arch. nat., LL 871, très fautive.
  • I Copie du xve siècle, Arch. nat., LL 1352, fol. 38'.
  • J Copie du xvie s., Arch. nat., LL 1353, fol. 39.
  • a Recueil des chartes et documents de l’abbaye de Saint-Martin des Champs, monastère parisien, éd. Joseph Depoin, Ligugé, 1913-1921.
D'après a.

In nomine Sancte et Individue Trinitatis. Officium est pietatis in omnibus ecclesiarum tranquillitati providere, et ea precipue negocia que ad honorem Dei et Ecclesie pacem videntur esse contracta, perhennibus scriptis contradere ; ut si quid fuerit labenti memorie negligenter subtractum, scribentis officio ad memoriam redeat ex integro reformatum. Et si forte aliquando noverca omnium bonorum turbante Invidia, querela ac controversia ante judicem mota inde fuerit, scripta in medium recitata, ordinem rei et qualitatem negocii veritatis exponat testimonio, ora invidentium perpetuo claudat silentio.

Noverint igitur omnes376 quod Gualerannus de Villaperor227 terram illam que vocatur312 Alnetum, quam jure proprietatis possidebat, pro remedio anime sue et antecessorum suorum monasterio Sti Martini de Campis cum omnibus ad eam pertinentibus libere possidendam donavit. Et quamvis partem hereditarie possessionis valeat unusquisque, non requisito heredum assensu, juste in elemosinam dare et Ecclesiam Dei heredem facere, tamen voluit ut fratres sui donum ejus concederent et firmarent. Quod et factum est. Guido enim de Puteaco, frater ejus, et Hugo nepos ejus, filius Evrardi de Puteaco318, plenarium assensum dono illius dederunt, et ut quemadmodum predictus Gualerannus terram illam libere et potestative possederat, ecclesia Bti Martini de Campis ex integro possederet, concesserunt. Sed quoniam donum illud nulla staret ratione, nulla maneret stabilitate, nisi principaliter pontificali firmaretur auctoritate, — terram enim illam Robertus comes de Mellento376 de feodo episcopali habebat, — necessarie requisita est, in domo Gualeranni, voluntas et assensus episcopi. Bone igitur memorie episcopus, donnus scilicet Galo antecessor noster, concordi canonicorum suorum assensu, Roberto etiam comite de Mellento diligenter annuente373, qui fundum terre illius specialiter de feodo habebat episcopi, salvis quidem et retentis consuetudinibus quas Parisiensis episcopus, tempore predicti Gualeranni, in terram illam obtinuerat, predictam possessionem, Alnetum scilicet, cum suis appendiciis, monasterio Sti Martini de Campis potestative habendam concessit, salvo igitur in omnibus, ut dictum est, jure et consuetudine Parisiensis episcopi. Determinatum enim fuit ut neque hospites episcopi, neque hospitum res, contra voluntatem ipsius et successorum ejus, in predictam terram reciperentur. Fuit etiam illud in pacto publice diffinito ut quandocumque prenominatus episcopus vel quilibet successor ejus, ecclesie Sti Martini centum libras denariorum daret, medietatem tocius terre que Alnetum vocatur et omnium ad eam pertinentium, sicut Gualerannus tenuerat, episcopalis potestas ex integro teneret, et census et ceteri redditus tam episcopo quam monachis communiter solverentur, et equaliter dividerentur, ut scilicet hoc pacto terra feodalis a jure episcopi nequaquam alienata videretur, et pax inter utramque ecclesiam firmius et diligencius haberetur.

Ego igitur Girbertus, Dei misericordia, ecclesie Parisiensis episcopus, ammonitione et consilio cleri nostri, prescriptam pecunie quantitatem supradicto dedi monasterio, et medietatem terre, ut dictum est, toto monasterii conventu libenter annuente, in jus nostre proprietatis recepimus ; ita scilicet ut, servata conditione pacti, sicut suprascriptum est, et census et redditus et quilibet pecunie questus, in commune redigantur, et ex equo dividantur ; neque episcopus absque priore Sti Martini de Campis, neque ille absque assensu predicti episcopi vel talliam, vel aliquam peccunie questum a predicta terra recipiat. Sciendum vero quod canonici nostri, tam persone quam ceteri, nobis et successoribus nostris illud omnino concesserunt, ut si aliquando placeat nobis vel alicui de successoribus nostris medietatem nostram monasterio Sti Martini de Campis contradere, liceat nobis, non requisito amplius capituli nostri assensu, donum illud, quando et quomodo voluerimus, perficere, et exclusa omni contradicendi licencia, firmum et inconcussum maneat per omnia.

His igitur ita determinatis, plane et absolute diffinitum est ut terram prenominatam ego et quilibet successor noster, Parisiensis episcopus, perpetuo habendi licenciam et retinendi potestatem habeamus.

Notandum vero quod suprascriptam terre istius medietatem nostram, vel ejusdem medietatis redditus nulli persone, nulli ecclesie, nulli monasterio, ego aut quilibet successor noster dare vel vendere, aut aliquomodo a manu nostra emancipare valeamus, nisi monachisSti Martini de Campis, aut capitalo Ste Marie matris ecclesie Parisiensis ; capitulo tamen hoc conditione quod si terram illam a manu episcopi habeat, quinquaginta libras Pruvinensis monete monasterio Sti Martini de Campis persolvat. Ut autem licencia ista et concessio supradicta perpetue firmitatis vigorem obtineant, presentem cartam inde fieri precepimus, et in testimonio veritatis sigillo nostro, sigillo capituli nostri, sigillo etiam Sti Martini illam muniri voluimus.

† S. Girberti episcopi. S. Berneri decani. S. Ade precentoris. S. Stephani archidiaconi. S. Henrici archidiaconi. S. Renaldi archidiaconi. S. Durandi. S. Landonis. S. Alexandri, presbiterorum. S. Roberti. S. Tedbaldi. S. Willelmi, levitarum. S. Alberti, S. Drogonis. S. Petri subdiaconorum.

Actum publice in capitulo Ste Marie, matris ecclesie Parisiensis , epacta nulla, concurrente iiiiº cum bissexto º.

Tedbaldus cancellarius scripsit.