Le pape Luce III confirme, en les énumérant, tous les bénéfices et les principales propriétés de Saint-Martin-des-Champs.

  • A Original bullé, Arch. nat., L 232.
  • B Copie de 1209, Arch. nat., LL 1351, fol. 10-12, complétée et collationnée sur A.
  • C Copie du xve s., Arch. nat., LL 1352, fol. 8-11.
  • D Copie du xvie s., Arch. nat., LL 1353, fol. 8, toutes deux d'après B incomplet.
  • a Recueil des chartes et documents de l’abbaye de Saint-Martin des Champs, monastère parisien, éd. Joseph Depoin, Ligugé, 1913-1921.
  • Jaffé-Lœwenfeld, t. II. p. 467, nº 15075, d'apres B.
D'après a.

Lucius episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis Roberto, priori monasterii Sancti Martini de Campis, ejusque fratribus - - in perpetuum. Quociens a nobis petitur quod religioni et honestati convenire dinoscitur, animo nos decet libenti et petentiuma desideriis congruum suffragium impertiri. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus clementer annuimus, et prefatum monasterium Sti Martini de Campis in quo divino mancipati estis obsequio, sub Beati Petri et nostra protectione suscepimus, et presentis scripti privilegio communivimus. In primis siquidem statuentes ut ordo monasticus qui secundum Deum et beati Benedicti regulam in eodem monasterio institutus esse dinosciturb, perpetuis ibidem temporibus inviolabiliter observetur. Preterea quascumque possessiones - - propriis duximus exprimenda vocabulis. Locum ipsum in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibus pertinenciis suis. In episcopatu Parisiensi, capellam Sancti Nicholai, capellam Sancti Jacobi56. Ecclesiam Sancti Laurentii57, ecclesiam Sancti Dyonisii de Carcere58 cum s. p. Prebendam octo librasc in ecclesia Parisiensi ex quibus viginti solidi redduntur vicario. Unam prebendam apud Sanctam Genovefam. Ecclesiam de Clamardo59 cum decima majore seu minore et furno. Ecclesiam de Pentino71 cum tota decima. Ecclesiam de Bonzeis62 cum tercia parte majoris decime et minoris, et atrio. Ecclesiam de Ceverent61 cum decima et capella de Livriaco61. Ecclesiam de Balbiniaco62 cum duabus partibus majoris decime, et tercia minoris. Ecclesiam de Lupariis63 cum atrio et tercia parte majoris decime, et duabus minoris, cum s. p. Ecclesiam de Calloes64 cum tota decima. Ecclesiam de Campiniaco64 cum tercia parte decime, et atrio. Ecclesiam de Esquoem60 cum tota decima et atrio ; capellam ejusdem ville, scilicet Essenvilla60, cum decima. Ecclesiam de Attenvilla60 cum decima majori, et duabus partibus minoris. Ecclesiam de Doomunt60 cum p. s. Ecclesiam de Castaneto60 cum medietate decime. Ecclesiam de Fontaneio60 cum duabus partibus tercie partis majoris decime et minoris. Ecclesiam de Heriniaco61 cum majore decima in annona. Ecclesiam de Meroliis106 cum ipsa villa et decimis. Ecclesiam de Cherui65 cum decima et atrio. Ecclesiam de Confluentio66 cum decima. Ecclesiam de Limogiis65 cum villa et decima. Furcas65 cum decima. Ecclesiam de Ermenovilla61 cum atrio et parte decime. Ecclesiam de Derenciaco62 cum tercia parte decime. Ecclesiam de Carona67 cum tercia parte decime vini. Prebendam unam quatuordecim librarum in ecclesiam Beate Marie Parisiensis, ex quibus vicarius habet viginti solidos.

Totam decimam de Sancto Bricio60, preter vini modium qui est Sancti Victoris. Decimam de Atilleio65. Totam majorem decimam de Moisella60. Quartam partem decime de Gentiliaco68. Apud Caneveras63 terciam partem tocius decime. In ecelesia de Fontaneto juxta Vicenas69 tortellos et decem modios vini de decima. Apud Espiers63 sextam partem tocius decime. Duas partes tercie partis universe decime vini de Argentoilo70. Medietatem ville que dicitur Puteolum60 in omnibus redditibus et in nemore. In grangia canonicorum de Lucharchiis63 quinque modios et quatuor sextarios dimidiate [annone]d et duos sextarios fabarum. Apud Theçomvillam totam majorem decimam. Duas partes majoris decime de Mainillo Alberici60.

Ecclesiam de Gornaco61 cum omnibus pertinenciis suis. Grangias de Roveredo71, de Cevrenz61, de Ponteblon72 et de Saveis67 cum earum pertinenciis. Domum, vineas et pressorium de Vitriaco68. Villam de Boffesmonte60 cum s. p. Decimam et vineas de Malbussum73. Hospites et redditus de Pontisera61. Pressoria de Ruelo74, de Gutbeco75, de domo Sancti Martini de Pentino71, de Aureavalle74 et pressorium Hescelini. Furnum Gente de Campellis76. Furnum infirmarii de Iveria77. Duas domos super Magnum Pontem cum molendino77. In Milbraio77 molendinum unum. Censum Ade de Braia super calceia.

In episcopatu Meldensi, ecclesiam de Aneto78 cum suis pertinentiis. Inciacum cum s. p. Prioratum de Marnoa79. Prioratum de Cresceio80 et villam de Choisiaco81 cum s. p.

In episcopatu Suessionensi, prioratum Sancte Gemme82 cum villa. Ecclesiam de Lerniaco83 cum s. p.

In episcopatu Catalaunensi, prioratum Sancti Martini pauperis cum p. s.

In episcopatu Silvaneciensi, prioratum Sancti Nicolai24 cum p. s. Ecclesiam de Sorvillari63 et majorem partem ejusdem ville cum decima et terris.

In episcopatu Belvacensi, prioratum Bellimontis. Prioratum de Insula84. Prioratum de Cressonessart85 cum p. s. Ecclesiam de Meruc86 cum p. s. Ecclesiam de Wirmes63 cum decima. Ecclesiam de Praeriis84 cum minuta decima.

In episcopatu Ambianensi, prioratum de Arenis20. Prioratum de Ligniaco87. Prioratum de Encra88 cum p. s.

In episcopatu Atrebalensi, prioratum de Pas89 cum p. s.

In episcopatu Noviomensu prioratum de Capeio49 cum p. s.

In episcopatu Carnotensi, ecclesiam Roenville90 ; grangiam Ursionisville90, Bolonis villam91, Guellum92, Montviller91 ;

prioratum de Bonella90. In civitate Carnotensi, censum centum solidorum.

In episcopatu Aurelianensi, prioratum de Hienvilla93 cum p. s. ; ecclesiam Noveville93.

In Cenonensi (sic) diocesi, prioratum de Cona, prioratum de Pringiaco84, grangiam de Fontanis94 cum p. s.

In episcopatu Exoniensi, prioratum Sti Jacobi, prioratum de Berdestapula cum p. s.

In Wala, prioratum Sti Clari cum p. s.95.

Sane novalium vestrorum que propriis manibus atit sumptibus colitis, sive de nutrimentis animalium vestrorum, nullus a vobis decimas exigere seu extorquere presumat. Liceatque vobis clericos aut laicos e seculo fugientes liberos et absolutos ad conversionem recipere, et eos absque contradictione aliqua retinere.

Cum autem generale interdictum terre fuerit, et liceat vobis, clausis januis, exclusis excommunicatis et interdictis, non pulsatis campanis, suspressae voce, divina officia celebrare.

In parrochialibus vero ecclesiis quas habetis, liceat vobis sacerdotes eligere, et diocesano episcopo presentare, quibus, si idonei fuerint, episcopus animarum curam committat ; ita quidem quod ei de spiritualibus, vobis autem de temporalibus debeant respondere.

Priorem insuper vel monachos, sicut a bone memorie papa Lucio et aliis Romanis pontificibus constitutum est, sine auctoritate Romani pontificis, nullus excommunicationi vel interdicto subicere propria voluntate presumat. Si vero, quod absit ! in atrio vestro, vel in effusione sanguinis, vel in verberum elatione, sive in aliquo hujusmodi, violentiam irrogari forte contigerit, nequaquam proppter hoc a divinis ecclesia vestra prohibeatur officiis.

Inhibemus etiam ut infra fines parrochiarum vestrarum, sine assensu vestro, capellam vel oratorium nullus edificare presumat ; salvis tamen privilegiis Romane ecclesie. Libertates autem et immunitates ac rationabiles consuetudines ecclesie vestre hactenus observatas, ratas habemus et eas futuris temporibus illibatas manere sanccimus.

Crisma vero et oleum sanctum, consecrationes altarium seu basilicarum, ordinationes clericorum qui ad sacros ordines fuerint promovendi, et cetera ecclesiastica sacramenta a diocesano suscipiatis episcopo si catholicus fuerit, et gratiam atque communionem Apostolice sedis habuerit, et ea vobis gratis et absque pravitate aliqua voluerit exhibere : alioquimf liceat vobis quemcumque malueritis catholicam adire antistitem, qui nimirum nostra fultus auctoritate, quod postulatur indulgeat. Adicientes autem auctoritate apostolica ne ulli episcopo liceat in ecclcsia vestra stationes facere, vel missas publicas sine assensu vestro celebrare, ne monastice simplicitas discipline, que per prelatos ecclesiarum fovenda dinoscitur, popularibus tumultibus perturbetur.

Sepulturam preterea ipsius loci liberam esse decernimus, ut eorum devotioni et extreme voluntati qui se illic sepeliri deliberaverint, nisi forte excommunicati vel interdicti sint, nullus obsistat ; salva tamen justicia ecclesiarum a quibus mortuorum corpora assumuntur.

Paci quoque et tranquillitate vestre paterna sollicitudine providere volentes, auctoritate apostolica prohibemus ut, infra clausuras locorum seu grangiarum vestrarum, nullus violentiam vel rapinam seu furtumg committere, ignem apponere, hominem capere vel interficere audeat. Decerminus igitur - - pacis inveniant. Amen.

[Ego Lucius Catholice ecclesie episcopus ss.

Ego Theod[uinus]h Portuensis Ste Rustice sedis episcopusss.

Ego Henricus Albanensis episcopus ss.

Ego Theobaldus Hostiensis et Velletrensis episcopus ss.

Ego Johannes ecclesie Sti Marci presbiter cardinalis ss.

Ego Laborans presbiter cardinalis Ste Marie Transtiberim tituli Calixti ss.

Ego Pandulfus presbiter cardinalis tituli XII Apostolorum ss.

Ego Arditioi Sti Theodori diaconus cardinalis ss.

Ego Gratianusj SS. Cosme et Damiani diaconus cardinalis ss.

Ego Goffredusk Ste Marie in Via lata cardinalis diaconus ss.

Ego Albinus Ste Marie Nove diaconus cardinalisss.]

per manum Hugonis, sancte Romane ecclesie notarii .