Arrêt du Parlement confirmant l'adjudication faite à l'Hôtel-Dieu d'une rente sur le travers de Maisons, saisie sur Symon de Poissy.
- B Bibl. nat. de France, lat. 5657, fol. 52-54.
- a Cartulaire de l'Hotel-Dieu de Pontoise, éd. Joseph Depoin, Pontoise, 1886.
Karolus Dei gracia Francorum et Navarre Rex. Universis tam presentibus quam futuris salutem. Notum facimus quod cum super certis articulis in curia carissimi Domini et germani nostri Philippi quondam dictorum regnorum Regis, traditis inter Symonem de Pissiaco militem actorem ex una parte, et Symonem de Villaribus burgensem Ville de Pissiaco ex altera, super eo quod dictus Symon miles in curia predicti germani nostri contra dictum Symonem de Villaribus inter cetera dicebat et proponebat quod dictus S. de Villaribus vendiderat eidem militi quemdam equum precio octoginta librarum parisiensium eidem burgensi solvendarum infra ceterum terminum, quodque dicto milite exeunte extra patriam propter guerram et dissidencias quas Reginaldus de Tria eidem fecerat, dictus S. burgensis eidem militem fecerat coram subballivo Pissiaci adjournari, virtute quarumdam litterarum obligatoriarum in quibus predictus miles erat, ut ipse dicebat, dicto burgensi in summa predicta obligatus in casu in quo dictus equus dicto militi remaneret per dictas conventiones, et ipse proponebat quod diebus adjournamentorum factorum per subballivum ante dictum, uxor dicti militis fecerat maritum suum excusari, et significari ejus absenciam eidem subballivo propter guerram et dissidencias supradictas, et quod ipsa nesciebat ubi erat dictus vir suus, propter quod ipsa non poterat eidem certificare dicta adjournamenta et de hec offerebat fidem facere modo quod ipsa debetur et prout in tali casu consuetum erat fieri. Cumque inter cetera ipse diceret quod nonobstantibus omnibus supradictis, predictus subballivus ad instanciam dicti burgensis fecerat proclamari in vendicione hereditagium dicti militis, et specialiter feudum vel partem feudi quod ipse miles tenebat a dicto Rege Francie. Item quod pendentibus dictis proclamationibus uxor dicti militis tamque persona conjuncta ignorans ubi maritus suus esset vel esse posset, venerat apud Pissiacum pluribus vicibus, et dicebat dicto subballivo vel ejusdem locum tenenti absenciam dicti mariti sui et causam prout supra dictum est, dicendo eidem quod ipse non faceret proclamari in vendicione hereditagium dicti mariti sui et quod prout ipsa credebat, ipse hoc facere non poterat. Et ex habundanti asserebat se et maritum sunm esse cubantes et levantes in prepositura Calvimontis, et quod ipse habebat cum magna habundancia de bonis mobilibus et cum hec eadem subballivo pro marito suo offerebat quod ipse mitteret secum ad locum ubi ipsi morabantur, quemdam servientem cum sumptibus suis, et ipsa eidem tantum traderet de bonis mobilibus mariti sui quod sufficere deberet pro dicto debito, pro quo ipse volebat facere executionem, quamplures alias etiam rationes tam facti quam juris inter cetera proponendo, ad finem quod vendicio quam dictus burgensis fieri fecerat ad suam instanciam et requestum per dictum subballivum magistro Domus Dei de Pontisara nomine dicte Domus, de centum quatuordecim solidatis terre ad hereditagium vel circa, captis et situatis in feodo et hereditagio que dictus Symon miles habebat et tenebat in pedagio apud Maisons super Secanam, que hereditagia dictus miles tenebat a dicto Rege Francie in feodo et homagio, de qua venditione dictus burgensis intervenerat in garentizatione pro dicta Domo Dei de Pontisara in totum adnullaretur et pronunciaretur pro nulla ac nullius fore valoris, et quod dictum hereditagium prenominatum in manu regia propter debatum dictarum partium dicto militi traderetur, et manus regia inde amoveretur, ita quod dictus miles posset gaudere et expletare de eodem, prout ipse ante dictam vendicionem faciebat ; et quod dictus burgensis condempnaretur et cogeretur pro ipso et pro dicta Domo Dei ad reddendum et solvendum dicto militi expensas sumptus predictas interesse et dampna que dictus miles habuerat, fecerat et sustinuerat occasione dicte vendicionis quam dictus burgensis fieri fecerat contra jus, rationem et consuetudinem patrie, ut ipse dicebat. Dicto burgensi garentizatore predicte Domus Dei de Pontisara ex adversario contra dictum militem proponente et dicente plures rationes ad finem quod adjudicaretur et per jus dictam venditionem factam debite et rationabiliter et eam debere teneri et custodiri, et quod de contradicendo super hec deberet cessare et tacere dictus miles, et quod ipse ad hec cogeretur et condempnaretur pro dicto burgensi ad reddendum et solvendum eidem pro suis custibus dampnis et interesse octoginta libras parisienses, que ipse tantum existimabat et asserebat se probaturum. Et insuper dictus burgensis inter cetera dicebat quod dictus miles recognoverat se dicto burgensi debere octoginta libras parisienses fortis monete de venditione et liberatione cujusdam equi boni, fidelis et mercabilis venditi et liberati a dicto burgensi dicto militi vel suo mandato, et de quo dictus miles se tenuerat pro bene pagato sufficienter, et se in omnia bona sua et immobilia, ubicumque existencia, dicto burgensi obligaverat. Insuper proponebat quod dictus miles fuerat sufficienter adjournatus secundum usum et consuetudinem dicte castellanie ad locum et ex habundanti ad domicilium suum ubi ipse moraretur, prima vice, secunda et tercia, et ultra quod consuetudo desiderabat in casu presenti... et quod dictus miles incurrerat super tribus adjournamentis tres defectus... Item quod post judicatum a quo non extitit appellatum sed transierat in rem judicatam per consuetudinem patrie et secundum jus, de redditu quem dictus miles habebat super portum de Maisons super Secanam centum et quatuordecim solidi de redditu positi fuerant in venditione et proclamati et proclamationes solempnes et subhastationes factos ad locum per consuetudinem, fuerant venditi Domui Dei de Pontisara pro precio octoginta librarum par. et quatuor solidor. receptorum de hac per dictum subballivum qui hanc venditionem laudaverat, approbaverat, confirmaverat et decretum suum apposuerat. Insuper dictus miles dicebat in articulis suis quod antequam dictum mercatum fuisset adimpletum ac dictam venditionem perfectam, et antequam dictus burgensis recepisset dictam pecuniam dicto milite, reverso a suo absencia quam habuerat causis predictis, ipse venerat ad dictum burgensem ostendendo eidem conditiones contractus dicti equi, requirendo eidem ne ipse venderet nec vendi faceret suum hereditagium, immo reciperet equum suum, secundum formam et modum conditionum inter eos initarum, vel saltem vellet secundum vicium quod dictus equus habebat, quod ipse inspiceretur per bonas gentes et deduceretur de summa antedicta quamplures etiam rationes tam facti quam juris ad finem supradictam proponendo.
Traditis vero in curia predicti germani nostri articulis super hec a dictis partibus, dictoque burgensi sublato de medio predicte curie, certos commissarios deputavit in dicta causa que in curia predicti germani nostri vertebatur, inter dictum militem ex una parte et liberos heredes dicti defuncti burgensis que curamenta de predicto casu resumpserunt ex altera, secundum partium ipsarum articulos dictis commissariis ab eisdem sub contrasigillo dicti germani nostri tradendos, qui super eis vocatis evocandis inquirerentur cum diligentia veritatem et inquestam quam inde fecissent sub suis fideliter inclusam sigillis predicte curie remiserunt.
Ipsa igitur inquesta curie nostre ad judicandum remissa, et auditis in curia
nostra super hec dictis partibus, recepta visa et cum diligencia examinata, visis
etiam pluribus litteris hinc inde a dictis partibus in modum probationis in eadem
inquesta productis, per judicium nostre curie dictum fuit quod vendicio supradicta
tenebit et quod dicta manus nostra in dictis hereditagiis propter debatum dictarum
partium apposita ad utilitatem relicte dicti burgensis et liberorum heredum dicti
defuncti, ac etiam ad utilitatem dicte Domus de Pontisara,
amovebitur, dicto militi perpetuum silencium super hoc imponendo.
In cujus rei testimonium presentibus nostrum fecimus apponi sigillum.
Actum Parisius in Parlamento