« De pace inter dominos de Chavernaio et majorem de Auviler, super quibusdam pertinentibus ad Capitulum Carnotense. »

  • A Original en parchemin. Arch. dép. Eure-et-Loir, G 2226 (ancienne cote : fonds du Chapitre, carton XCIII, K, 1).
  • B Bibl. nat. de France, carton 28: Livre des Privilèges de l'église de Chartres, p. 122; et carton 28 bis, fol. 57 r°.
  • a Cartulaire de Notre-Dame de Chartres, éd. Eugène de Lépinois et Lucien Merlet, Chartres, 1862.
D'après a.

« Ego Ludovicus, Blesensis comes et Clarimontis, notum facio universis presentem paginam inspecturis quod contencio vertebatur inter Philippum et Gaufridum et Henricum de Chaverneto1 et Pucelinam, matrem eorum, ex una parte, et inter Gaufridum, majorem de Auviler, ex altera, super quodam homagio et super quibusdam consuetudinibus quas predicti fratres et mater eorum a predicto majore exigebant ; e contrario major hoc se eis debere constanter negabat. Tandem vero, prudentum et discretorum virorum mediante consilio, contentio ista finem sortita est in hunc modum : predicti fratres Philippus, Gaufridus, et Henricus, et Pucelina, mater corum, in hoc concorditer convenerunt quod, pro pace de cetero firmiter observanda, concesserunt et, fide interposita, ratum in perpetuum habuerunt quod predictus Gaufridus, major, et pater ejus Ernaudus et Bernardus, carpentarius de Auviller, de contencione predicta super sacrosanctas reliquias possent legitime jurare, nec de cetero post juramentum ipsorum aliquid ultra super majorem reclamarent, nisi hoc solummodo quod post sacramentum suum legitime dicerent. Jurati itaque major et pater ejus et Bernardus dixerunt quod major debet facere homagium heredi de Chaverneto, cui accidet homagium jure hereditario, de justiciis et redditibus fideliter conservandis que veniunt ad manum domini de Chaverneto de territorio extra arpenta, salvo integre jure Capituli Carnotensis. Quando vero dominus de Chaverneto accipit homagium majoris, major ei pro omni servicio xx solidos erogat, nec ad magis potest eumdem majorem efforciare pro servitio homagii istius. Item juraverunt predicti, major scilicet et pater ejus et Bernardus, quod antecessores sui granicam et arpentum in quo sita est tali conditione a dominis de Chaverneto in dono acceperunt quod, singulis annis, pro granica illa, duos denarios Capitulo Carnotensi redderent ; quod si ullus majorem de granica illa molestaret vel gravaret, predictum Capitulum Carnotense, prout debet, majorem ab omni injuria illata liberaret et defenderet. Predictus vero major talem debet facere granchiam illam quod dominus de Chaverneto nullum inde dampnum percipiat, defectu clausture aut cooperture. Si vero hujusmodi defectibus dominus de Chaverneto dampnum aliquod sustinuerit, prefatus major dampnum domino de Chaverneto rationabiliter emendabit. Tempore vero messium, cum prima garba campipartis debebit afferri, major clavem granice illius sine dilatione tradet servienti domini de Chaverneto, qui eam tenebit et granicam custodiet donec omnes segetes campipartis intus afferantur et rationabiliter possint triturari, scilicet tantummodo ; et tunc sine contradictione tenebitur serviens de Chaverneto reddere clavem majori, nisi forte prius segetes triturentur, et tunc etiam clavem et granicam major libere possidebit. , rursum habebit major granicam libere ad usus suos sicut suam, cum farraginibus et paleis et veciis, et has farragines et paleas et vecias, sicut predicti juraverunt, et major et antecessores sui semper habuerunt a Capitulo Carnotensi et tenuerunt et relevaverunt. Major vero in granica illa, quotiens opus est, tenetur querere scopas et palas et vannos et que ad mundandas segetes sunt vel erunt necessaria. Hec itaque, ut predicta sunt et sicut predicti homines juraverunt, prenominati fratres de Chaverneto et eorum mater Pucelina, fide corporaliter prestita, in perpetuum servanda et fideliter tenenda, concesserunt majori et heredibus suis in perpetuum libere et quiete possidenda. Ego autem, ad preces et peticionem utriusque partis, quia hoc ad feodum meum spectat, firmiter tenendum et garandizandum manucepi. Quod ut ratum habeatur et firmum, litteris commendavi et sigillo meo confirmavi. Testes sunt, Petrus de Villerbeton2 ; Robertus de Mesio ; Willelmus de Bardileriis ; Hugo Oliver de Feritate ; Raginaldus, mareschallus ; Robertus, frater Teobaldi, cancellarii mei ; Teobaldus de Hervevilla, clericus meus ; Philippus Savagius, clericus ; Johannes, Vindocinensis archidiaconus ; Odo, diaconus ; Matheus de Parisio ; Odo, filius Henrici de Bonevalle ; Hardoinus, carnifex ; Petrus, armiger ; Petrus de Viller ; Mauricius de Mamberoliis. Actum Carnotum, . Data per manum Teobaldi, cancellarii, . »