De compromisso inter Capitulum et Comitissam Carnotensem, super libertatibus dicti
Capituli.
B Bibl. nat. de France, carton 28: Livre des Privilèges de l'église de
Chartres, p. 174.
a Cartulaire de Notre-Dame de Chartres, éd. Eugène de
Lépinois et Lucien Merlet, Chartres, 1862.
D'après a.
« In nomine Patris et Filii et Spiritus-Sancti, amen.
Nos Robertus1, decanus Carnotensis, in
quem compromissum est alte et basse a Capitulo Carnotensi,
ex una parte, et nobili muliere Mathildi2,
comitissa Carnotensi, et ejus preposito
Carnotensi, ex altera, super diversis articulis in forma
compromissi, sic arbitramur et arbitrando pronunciamus : quod prepositus
Carnotensis gagiet emendam Capitulo
Carnotensi de hoc quod Leodegarius de
Mandrevilla, quem idem Capitulum advocabat in hospitem suum, qui
captus fuit per vim Comitisse, spretis monicionibus factis per officialem
subdecani Carnotensis de dicto
Leodegario reddendo vel recredendo, suspensus fuit per vim
Comitisse Carnotensis.
Item quod gagiet emendam de interdicto propter hoc posito in ecclesia et civitate
et banleuga Carnotensi.
Item quod juret idem prepositus quod, die mercurii proxima, hora prima, publice
et aperte reportet vel reportari faciat corpus dicti
Leodegarii suspensi, si posset inveniri, per illos quos ei
nominabimus, et a loco et in locum que nos specificabimus, vel, si corpus non
possit inveniri, in quo credetur ei per juramentum, illud signum, loco dicti
suspensi, quod specificabimus et dicemus.
Item quod Comitissa et prepositus predicti solvant Capitulo predicto centum
et quinquaginta libras turonenses, pro emendis et dampnis
supradictis, termino a nobis assignando.
Hec pronunciata sunt a nobis anno Domini Mº CCº XLº nono, die
lune, in crastino Decollationis beati Johannis-Baptiste.
Et vero die mercurii proxima sequenti pronunciamus, declarando supra dicta que
non erant declarata, quod prepositus Carnotensis publice et
aperte reportet vel reportari faciat per viarios qui suspendio dicti
Leodegarii interfuerunt, a porta
Turris Comitis Carnotensis usque
ad domum subdecani Carnotensis, figuram, seu formam, vel
signum hominis suspensi per mandatum nostrum, et illud signum, seu formam, vel
figuram reddat idem prepositus, mandato dicti Capituli, coram predicto officiali
subdecani.
Item pronunciamus quod Comitissa et prepositus predicti solvant Capitulo predicto
centum et quinquaginta libras turonenses, pro emendis et dampnis
supradictis, infra instans festum Omnium Sanctorum.
Item pronunciamus quod idem prepositus faciat unam processionem in instanti
festo beati Mauricii, Carnoti, discalciatus et
nudus in bracis et camisia, tenens virgam in manibus suis, sequens processionem
beate Marie, eundo et redeundo ad
Sanctum-Mauricium, et in fine dicte processionis
prosternat se dictus prepositus ad gradus Beate-Marie ante
majus altare, et ibi, nudatus camisia, suscipiat disciplinam, genibus flexis, ab
aliquo ejusdem ecclesie sacerdote.
Item, super emenda gagiata a dicto preposito Capitulo
Carnotensi, occasione Thome clerici, capti in ecclesia
Carnotensi per vim Comitis et extracti ab eadem ecclesia
et ducti et detenti in prisione dicte Comitisse, que emenda taxata fuit in mille
quingentis libris parisiensibus in capitulo
Carnotensi, arbitrando pronunciamus sic, videlicet : quod
Comitissa et prepositus supradicti satisfaciant dicto Capitulo de dicta emenda hoc
modo ; videlicet, quod Comitissa et prepositus predicti solvent dicto Capitulo
quadragintas libras turonenses, terminis inferius annotatis,
videlicet ducentas libras infra octabas instantis Nativitatis Domini
et alias ducentas libras infra octabas Pentecostes proximo
subsequentis ; et, in excambium sive permutacionem et recompensacionem emende
predicte residui, dictus prepositus faciat in qualibet ecclesia cathedrali totius
provincie Senonensis unam processionem secundum formam
superius annotatam, videlicet unam in ecclesia Beate-Marie,
sequendo processionem dicte ecclesie eundo et redeundo, ubicumque vadat processio
; item aliam processionem in ecclesia Senonensi, in
instanti festo beati Stephani ; item aliam in ecclesia
Carnotensi, in instanti festo Purificationis beate
Marie ; alias autem processiones in aliis cathedralibus
dicte provincie faciat dictus prepositus prout sibi duxerimus injungendum.
Retinemus tamen nobis potestatem relaxandi eidem, vel in toto vel in parte,
processiones non expressas, si viderimus expedire, et de processionibus quas
fecerit extra Carnotum tenebitur facere fidem nobis vel
vices nostras gerenti in capitulo Carnotensi per litteras
testimoniales alicujus autentice persone.
Item pronunciamus quod dicti Comitissa et prepositus faciant hodie adduci coram
nobis in capitulo Johannem Le Traollier et Johannem
Anglicum, qui in ecclesia Carnotensi ceperunt
dictum Thomam clericum, et ipsi jurabunt, tactis
sacrosanctis, quod ipsi infra instantem diem dominicam exibunt de civitate
Carnotensi et banleuga, nec interim post vesperas infra
muros civitatis Carnotensis morabuntur, et quod, infra
mensem a dicta die dominica computandum, exibunt de tota terra Comitis
Carnotensis, ubicumque sit, et de tota dyocesi
Carnotensi, et in hoc instanti passagio marcii
transfrectabunt in Terram-Sanctam et ibidem morabuntur irregressibiliter nisi a
nobis fuerint revocati.
Si vero contingeret predictos Johannem et
Johannem, spretis juramentis, de locis predictis non exire
terminis prefixis, vel in Terram-Sanctam non transfrectare, vel postquam
transfrectassent non revocatos a nobis redire, Comitissa predicta, si eosdem, vel
eorumdem alterum, in terris suis, vel districtu suo invenire contingeret, ipsa
utrumque, vel eorum alterum, bona fide caperet, seu capi faceret, et, sine
dilacione, redderet Capitulo Carnotensi ; nec super hoc
dicto Capitulo aliud facere teneretur.
Hec autem omnia supradicta in omnibus et singulis capitulis arbitrando dicimus,
et precipimus firmiter et inviolabiliter observari et penitus adimpleri.
Actum et pronunciatum, de consensu utriusque partis, anno Domini Mº
CCº XLº nono, die mercurii in festo beati Egidii. »